Ervaringskennis benutten, net als de kennis van praktijkprofessionals, wetenschappers, docenten en lectoren van hogescholen en gemeenteambtenaren is zo logisch, maar in de praktijk is het dat nog niet. Met ouders, jongeren en leden van SAMEN hebben we verkend welke netwerken er zijn en wat hun ideeën zijn over betrokkenheid bij de werkplaats. Daarvan hebben we geleerd dat het voorleggen van een specifieke vraag aan een netwerk door ouders en jongeren als een goede manier wordt gezien om mee te denken.
Maar wat kan er nog meer? Dit vroegen we aan coördinator ExpEx Midden-Holland (project van stichting KernKracht) Sanne Dierick en de jongeren van ExpEx. Aansluitend op hun wensen voegde Sanne hieraan schriftelijk in dit artikel nog enkele aandachtspunten, ideeën en gedachten aan toe.
Groei in het betrekken van ervaringsdeskundigheid
Je ervaringen als bron van kennis gebruiken en vaardigheden hebben om dit deskundig in te zetten maakt van ervaringsdeskundigheid een ambacht. Hoe goed bedoeld ook, deze deskundigheid wordt nog onvoldoende benut. Hierdoor wordt nog veel ingevuld en bedacht vóór jongeren.
Tegelijkertijd zie ik gelukkig dat jongeren steeds vaker en beter worden betrokken. Waar het eerder bleef steken op microniveau – het delen van een ervaringsverhaal op een podium of als ervaringsmaatje – zie je steeds meer dat jongeren op macroniveau worden betrokken en bijvoorbeeld bij het maken van beleid van een organisatie.
Hierbij maken we meer en meer gebruik van clubs zoals ExpEx die ervaring hebben met het werken met en betrekken van ervaringsdeskundigen. Hoe meer we van die expertise uit gaan, hoe meer en groter de stappen die we kunnen zetten. Het is daarbij belangrijk dat er regionaal, maar ook landelijk, organisaties zijn die continuïteit kunnen bieden voor dit cliëntperspectief. KernKracht is daarvan een voorbeeld.
Vraag het ons!
Vaak werkt het belemmerend dat ervaringsdeskundigheid in het bestaande systeem moet passen terwijl het juist een correctie is op het systeem. Je hoort dan dat het een zoektocht is hoe je ons goed betrekt en wat je kan vragen. Vraag het! Door onze ervaringen kennen we onze grenzen en hebben we geleerd die aan te geven.
We zijn op de goede weg wanneer het net zo vanzelfsprekendheid is dat ervaringsdeskundigen betrokken worden als hulpverleners. En wanneer de ervaringsdeskundige gewaardeerd wordt, zowel financieel maar ook dat hij/ zij zich gezien en gehoord voelt.
Gelijkwaardig aan elkaar
De een heeft wetenschappelijke kennis, de ander praktijkkennis. Maar mensen die het ervaren hebben, bezitten waardevolle ervaringskennis. De uitdaging is om deze bronnen even belangrijk te laten zijn.
En ik wil nog een praktisch en toch belangrijk punt toevoegen: de tijd van vergaderingen. De agenda van jongeren werkt anders dan die van volwassenen. Daarnaast moet je ook nadenken over de werkvormen die je gebruikt. Jongeren willen (inter)actie.
Bij SAMEN identificeren we vragen vanuit de praktijk. Welke rol kunnen jongeren daarin hebben?
Dat is maatwerk: de ene jongere vindt het fijn om de vraag samen met anderen concreet te maken, andere jongeren worden liever later in het proces actief betrokken.
Waaraan zie je of ervaringsdeskundigen op de juiste manier zijn betrokken?
Als er gelijkwaardig wordt samengewerkt. Dat de ervaringsdeskundige niet enkel diens ervaring of mening deelt maar dat sprake is van co-creatie. En dat er niet meer 2 groepen zijn maar 1 groep die vanuit hun expertise én ervaring samen aan het werk gaan.